... bez karty papirusowej trudno wyobrazić sobie ludzką cywilizację, a tym bardziej historię.
Pliniusz: Historia Naturalna, XIII 68
(Źródło: papirus)
Na pytanie, z czym nam się kojarzy Egipt, zapewne większość z nas odpowie od razu - z papirusem.
Stanowi on prawdziwy symbol Egiptu. Z włókien papirusu (porastającego obszary bagienne) wytwarzano papier, kłączy używano jako jarzyny, a z giętkich, lekkich i wytrzymałych łodyg w starożytnym Egipcie budowano łodzie. Papirus został w Egipcie niemal całkowicie wyniszczony ok 150 lat temu. Będąc na wakacjach należy więc wziąć pod uwagę, że obecne papirusy sprzedawane na targach w Egipcie to podróbki z bananowca. Niektóre papirusy posiadają certyfikaty (Instytut Papirus). Na papirusie można (na miejscu w sklepie) zamówić wybrany znak zodiaku z imieniem napisanym hieroglifami. W ostatnich dziesięcioleciach ponownie wprowadzono papirus do uprawy, a a jego plantacje stanowią swoistą atrakcję turystyczną.
Papirus wyrabiano z włókien łyka rośliny zwanej Cyperus papyrus (cibora papirusowa), w języlu staroegipskim m-n-h. Roślina ta była uprawiana na obszarach bagiennych w delcie Nilu. Osiągała wysokość od 2 do 4 metrów. Po usunięciu łodygi miąższ rośliny rozkrajano na cienkie, szerokie paski, które następnie poddawane były procesom łączenia, namaczania, suszenia i wygładzania. Wysuszone na słońcu arkusze łączono w zwoje układane w skórzanych etui. Na papirusie pisano od prawa do lewa a podczas czytania zwój był rozwijany. Egipcjanie znali papirus już od 4 000 lat p.n.e.
Najczęściej używano papirusa w okresie panowania XII Dynastii, ponieważ odkrycia z wcześniejszych okresów należą do rzadkości. Egipt był w owym czasie największymi producetem i ekporterem papirusu.
Bez spisywanych na papirusie dokumentów, rozkazów i praw cały system gospodarczy nie mógłby funkcjonować. Papirus przechowywał informacje o własności, podatkach, uprawnieniach urzędników i instytucji, a także gromadzoną przez kapłanów wiedzę, nie tylko tę mistyczno religijną, ale także tę o praktycznym znaczeniu, pozwalającą dostosować rytm życia całego państwa do wylewów Nilu. Oczywiście papirus służył także do zapisywania tekstów kultury i do komunikacji pomiędzy ludźmi.
Do dnia dzisiejszego toczy się spór na temat znaczenia nazwy papirus. W egipskim znaczeniu nazwa ta zawiera słowo faraon, co sugeruje, że jest to roślina królewska. Grecy natomiast oznaczali papirus słowem bíblos, z którego wywodzi się słowo biblia. Obecnie papirus znajdziemy wyłącznie w Sudanie albo na Sycylii (tam zaszczepiono tę roślinę w okresie hellenistycznym). W Egipcie już go nie znajdziemy, poza ogrodem botanicznym w Kairze. Papirus był również symbolem Dolnego Egiptu (Górnego łosoś). Papirus egipski był o nieco wytrzymalszy niż dzisiejszy papier, ale jego wielkim minusem było to, że łatwo ulegał zniszczeniom. Dopiero Grecy i Rzymianie udoskonalili jego produkcję.
Najdłuśzy jest papirus Harris, który nosi nazwę na cześć Anglika, który został jego pierwszym właścicielem.Został znaleziony w Tebach w 1855 r., ma długość 40,5 cm a szerokość 42,5 cm. Zapisany tekst jest w hieratyce. Jest zbiorem zaleceń wydanych przez Ramessa III dla wszystkich świątyń. Obecnie znajduje się w British Museum w Londynie.
Papirus nie służył wyłącznie do wyrobu papieru, ale robiono z niego kosze, czółna, liny. Jego korzenie stanowiły przysmak ówczesnych mieszkańców Egiptu.(Źródło: papirus)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz